Problemy techniczne ze skrzynką e-PUAP przy wnoszeniu odwołania

Decydującymi dla przyjęcia tego stanowiska były okoliczności wyjaśnione w toku posiedzenia niejawnego dotyczące przeszkód w dostępie do systemu e-PUAP. Izba ustaliła w ramach czynności poprzedzających otwarcie posiedzenia, iż dostęp do systemu e-PUAP był czasowo ograniczony, co potwierdził raport dostępności i czasu odpowiedzi automatycznie wygenerowany przez Ping.pl – narzędzie monitoringu usług internetowych dla usługi epuap. Zgodnie z wykresem w dniu, w którym upływał termin na złożenie odwołania występowały przerwy w dostępności (łącznie przerwy wyniosły ok. 1h 11m), ale jednocześnie przez cały dzień poziom czasu odpowiedzi systemu był średnio poniżej 50%. W ocenie Izby, raport ten uwiarygodniał oświadczenie Odwołującego, iż podejmowane próby wysłania odwołania nie powiodły się, a z uwagi na zbliżający się koniec terminu na wniesienie odwołania, jedynym kanałem komunikacji dostępnym dla Wykonawcy pozwalający realnie dotrzymać termin było wysłanie odwołania za pośrednictwem poczty elektronicznej na adres mailowy do kontaktu z Izbą. Jednocześnie Wykonawca wysłał odwołanie pocztą, które fizycznie dotarło następnego dnia. Dla uznania skuteczności wniesionego mailem odwołania, decydujące znaczenie miało stwierdzenie, czy zostało ono opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym. Zgodnie bowiem z art. 180 ust. 4 Ustawy Odwołanie wnosi się do Prezesa Izby w formie pisemnej lub w postaci elektronicznej, podpisanej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub równoważnego środka, spełniającego wymagania dla tego rodzaju podpisu. Jak wskazał bowiem Sąd Okręgowy w Krakowie w wyroku z dnia 4 lutego 2016 r. (sygn. akt XII Ga 847/15), oddalając skargę wykonawcy, którego odwołanie – wniesione mailem zostało odrzucone, tylko wówczas ewentualnie należałoby doszukiwać się naruszenia wskazanych w skardze norm zawartych w ustawie pzp, w kpc, czy też w Konstytucji, gdyby istotnie uczestnik procedury o udzielenie zamówienia publicznego lub jego pełnomocnik, dysponujący bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu regulacji prawnych odnoszących się do tego podmiotu, nie mógł skorzystać z możliwości posługiwania się podpisem elektronicznym.

Złożenie odwołania również w formie pisemnej (po upływie terminu na jego wniesienie do Izby) nie miało wpływu na ocenę skuteczności odwołania wniesionego w formie elektronicznej. W ocenie składu orzekającego KIO działanie narzędzia informatycznego, jakim jest serwis ePUAP, dedykowanego do obsługi elektronicznej skrzynki podawczej Izby, nie powinno ograniczać lub pozbawiać prawa wykonawców do korzystania z środków ochrony prawnej przewidzianych w ustawie, składanych w dopuszczalnej formie, tj. elektronicznej z bezpiecznym podpisem elektronicznym. Odnosząc się natomiast do argumentu Przystępującego, iż odwołanie sporządzone w formie skanu dokumentu pisemnego, następnie opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym, naruszać miałoby przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2017 r. w sprawie użycia środków komunikacji elektronicznej  postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz udostępniania i przechowywania dokumentów elektronicznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1320) Izba uznała, iż wnioski te nie mają oparcia w treści regulacji ustawowej. Przepisy wskazanego rozporządzenia wykonawczego mają wprost zastosowanie do sposobu prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, które podlega procesom elektronizacji. Natomiast odwołanie stanowi oddzielną, od czynności podejmowanych w postępowaniu, czynność strony wywołującą skutki, nie przed Zamawiającym ale przed Izbą, co stanowi przedmiot odrębnej regulacji. Przywołane wcześniej rozporządzenie w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań, dla odwołania wnoszonego w formie elektronicznej wymaga jego opatrzenia kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Oznacza to zatem, że dokument sporządzony w formacie PDF (lub innym) opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym czyni zadość wymogom dla uznania go za złożony w dopuszczalnej formie elektronicznej. Stąd argumenty dotyczące sposobu sporządzenia oferty elektronicznej nie mogły być odnoszone do czynności wniesienia odwołania, a dodatkowo należy zauważyć, iż obecne stanowisko Izby w tym zakresie uznaje, iż skan oferty opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym przesłany z wykorzystaniem narzędzia do komunikacji elektronicznej, wypełnia dyspozycję przepisów Ustawy i aktów wykonawczych, co jest zgodne ze stanowiskiem Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji.

Autor: Marek Okniński