Partnerzy serwisu:
Kontakt

Opcja wykonania robót budowlanych w formacie "Zaprojektuj i Wybuduj". Jak uwzględnić niepewność dofinansowania w postępowaniu przetargowym?

Zamówienia publiczne
Iwona Bujak
(Fot. Dawid Żuchowicz / Agencja Wyborcza.pl)
Zamawiający planuje przeprowadzić zamówienie w formacie "Zaprojektuj i Wybuduj" na budowę budynków mieszkalnych. Ubiega się przy tym o dofinansowanie na realizację zamówienia. Czy możliwe jest prawo opcji w taki sposób, aby opcją było wykonanie robót budowlanych? Związane jest to z niepewnością, czy Zamawiający otrzyma dofinansowanie. Jeżeli jest to możliwe, jak należy to ująć w postępowaniu przetargowym?

Odpowiedź

Zgodnie z art. 441 Prawa zamówień publicznych (Pzp) zamawiający może skorzystać z opcji, jeżeli przewidział opcję w ogłoszeniu o zamówieniu lub w dokumentach zamówienia w postaci zrozumiałych, precyzyjnych i jednoznacznych postanowień umownych, które łącznie spełniają następujące warunki:

1) określają rodzaj i maksymalną wartość opcji;

2) określają okoliczności skorzystania z opcji;

3) nie modyfikują ogólnego charakteru umowy.

Jednocześnie zastrzega się, że czynności dokonane na podstawie postanowień umownych przewidujących opcje z naruszeniem powyższego, podlegają unieważnieniu.

Ogłoszenia z kategorii Przetargi

Zobacz wszystkie ogłoszenia Przetargi (18791)

W mojej ocenie, w opisanym przypadku istnieje możliwość, by w dokumentach zamówienia, zgodnie z przywołanym przepisem dookreślić wszelkie warunki, które będą wskazywały zakres i sposób skorzystania z opcji.

Określenie rodzaju i maksymalnej wartości opcji, będzie w tym przypadku polegało na wydzieleniu w dokumentach przetargowych gwarantowanego zakresu przedmiotu zamówienia, jaki zostanie wykonany i zakresu, który zostanie wykonany w ramach opcji.

W omawianym przypadku, dla formuły „zaprojektuj i wybuduj", należałoby, jako zakres gwarantowany wskazać wykonanie samego projektu. Natomiast wykonanie robót wskazać, jako zakres opcjonalny do wykonania. Zarówno część projektowa, jak i część dotycząca robót budowlanych winny zostać więc wyodrębnione w formularzach służących wycenie ofert. Maksymalna wartość opcji, będzie bowiem w tym przypadku wynikała z wyceny robót w ofercie. Odrębnie należy wskazać również terminy na wykonanie samego projektu, jak i projektu i robót budowlanych, a także sposób odbioru poszczególnych zakresów. Zapisy umowy winny również w sposób zrozumiały, precyzyjny i jednoznaczny wskazywać, jaki jest zakres zamówienia gwarantowanego i opcjonalnego, oraz jakich świadczeń, czynności zamawiający będzie wymagał od wykonawcy w zakresie obu sposobów realizacji – łącznie lub bez skorzystania z prawa opcji, a także, jakiego wynagrodzenia może wykonawca oczekiwać za zakres gwarantowany lub wraz z opcją.

Okolicznością do skorzystania z opcji, będzie w tym zamówieniu otrzymanie dofinansowania na całość inwestycji, czyli na zaprojektowanie i wybudowanie inwestycji. Precyzyjne i przejrzyste określenie takich okoliczności winno w szczególności wskazywać źródło, z jakiego zamawiający spodziewa się otrzymania środków, jak i termin, do którego winien je otrzymać – uzależniający uruchomienie opcji. Skorzystanie z opcji jest uprawnieniem zamawiającego, jej realizacja może, ale nie musi, nastąpić w zależności od potrzeb i możliwości zamawiającego. Okoliczności skorzystania z opcji muszą być jednak na tyle precyzyjnie opisane, aby było jasne, w jaki sposób i na jakich warunkach opcja zostanie uruchomiona.

Szeroko prawo opcji zinterpretowano w Komentarzu Urzędu Zamówień Publicznych do Pzp, wskazano tam: „W zależności od przedmiotu zamówienia mogą to być również okoliczności:

1) faktyczne: określenie zdarzeń lub warunków na podstawie, których zamawiający podejmie decyzję o skorzystaniu z opcji;

2) formalne: pisemność oświadczenia (zlecenia) dotyczącego opcji, jednokrotność lub wielokrotność korzystania, zakres upoważnień osób do złożenia tego oświadczenia, określenie kanału komunikacji;

3) terminowe: terminy obowiązujące przy złożeniu oświadczenia o skorzystaniu z opcji;

4) organizacyjne: określenie łańcucha decyzyjnego, kompetencyjnego, obejmującego także potwierdzanie dysponowania środkami finansowymi przeznaczonymi na realizację opcji."

W mojej ocenie, jeżeli dokumenty zamówienia, w tym projektowane postanowienia umowy, w sposób zrozumiały, precyzyjny i jednoznaczny będą wskazywały intencje zamawiającego, co do gwarantowanego i opcjonalnego zakresu zamówienia, w przypadku skorzystania z prawa opcji przez zamawiającego zgodnie z ich postanowieniami, nie zostanie naruszony ogólny charakter umowy. W ramach przewidzianej opcji, zostanie bowiem wykonany pełny zakres przedsięwzięcia, jakie było przedmiotem zamówienia. Dodatkowo, nie zostanie wprowadzona żadna zmiana postanowień umowy, ani warunków zamówienia, które jeśli byłaby znane na etapie prowadzenia postępowania zmieniłaby krąg wykonawców ubiegających się o zamówienie.

Podstawa prawna

Art. 441 Ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 1710)

Prawo zamówień publicznych. Komentarz. Urząd Zamówień Publicznych Warszawa 2021

* Iwona Bujak – praktyk z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu Prawa zamówień publicznych (od 1994r.), pracownik wydziału zamówień publicznych jednej z największych instytucji zamawiających w Polsce