Jak zabezpieczyć spadek

Kto może złożyć wniosek o zabezpieczenie spadku?

Wniosek o zabezpieczenie spadku może zgłosić każdy, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, a ponadto wykonawca testamentu, zarządca sukcesyjny, tymczasowy przedstawiciel, współwłaściciel rzeczy, współuprawniony co do praw pozostałych po spadkodawcy, wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy oraz Skarb Państwa reprezentowany przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego.

Zabezpieczenia spadku dokonuje się z urzędu, jeżeli sąd poweźmie wiadomość, że:

1) spadkobierca jest nieznany, nieobecny lub nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych i nie ma ustawowego przedstawiciela;

2) organ administracji rządowej albo organ jednostki samorządu terytorialnego zastosował niezbędne środki tymczasowe ze względu na grożące niebezpieczeństwo naruszenia rzeczy, które w chwili otwarcia spadku były we władaniu spadkodawcy.

Sąd wydaje postanowienie o zabezpieczeniu spadku, które podlega wykonaniu z chwilą jego wydania. Istnieje możliwość zmiany środka zabezpieczenia. Na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia spadku przysługuje zażalenie. Sąd pierwszej instancji może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia.

Jakie są środki zabezpieczenia spadku?

Sąd orzekając o zabezpieczeniu spadku stosuje taki środek zabezpieczenia, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni. Jeżeli nie jest możliwe określenie środka zabezpieczenia w postanowieniu o zabezpieczeniu spadku, wybór środka zabezpieczenia należy do komornika.

Środkami zabezpieczenia mogą być przykładowo: spisanie majątku ruchomego i oddanie go pod dozór, złożenie do depozytu sądowego, ustanowienie zarządu tymczasowego, ustanowienie dozoru nad nieruchomością. Zastosowanie jednego środka zabezpieczenia nie wyłącza zastosowania innych, równocześnie lub kolejno.

Do depozytu sądowego składa się podlegające zabezpieczeniu pieniądze, papiery wartościowe, imienne książeczki oszczędnościowe lub inne dokumenty potwierdzające zawarcie umowy rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego albo rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej, a także kosztowności, w tym złote monety oraz kruszce szlachetne i wyroby z tych kruszców. Kosztowności mogą być również oddane na przechowanie dozorcy.

Jeżeli w skład spadku wchodzą ruchomości ulegające szybkiemu zepsuciu, sąd zarządza ich sprzedaż przez komornika, oznaczając przy tym sposób sprzedaży. Uzyskane ze sprzedaży pieniądze składa się do depozytu sądowego.

Jakie są obowiązki komornika wykonującego postanowienie o zabezpieczeniu spadku?

Właściwym do wykonania postanowienia o zabezpieczeniu spadku jest komornik, do którego sąd, który orzeka z urzędu o zabezpieczeniu spadku, kieruje polecenie wykonania postanowienia o zabezpieczeniu spadku.

Nadzór nad czynnościami komornika sprawuje sąd, który wydał postanowienie o zabezpieczeniu spadku.

Kiedy w ramach zabezpieczenia spadku zachodzi konieczność spisania majątku ruchomego komornik dokonuje tej czynności w protokole w obecności dwóch świadków powołanych przez niego.                   

Komornik wykonujący postanowienie o zabezpieczeniu spadku może w szczególności dokonać opieczętowania ruchomości wchodzących w jego skład. Opieczętowania, jako niezbędnego środka tymczasowego zapobiegającego naruszeniu ruchomości przed ich spisaniem, komornik dokonuje, jeżeli napotyka przeszkody przy przystąpieniu do czynności zabezpieczenia spadku lub gdy odracza prowadzenie tych czynności.

Jednak nie wszystkie ruchomości podlegają opieczętowaniu. Nie podlegają opieczętowaniu:

1) rzeczy codziennego użytku niezbędne dla osób uprawnionych do pozostawania w mieszkaniu spadkodawcy (małżonka i innych osób bliskich spadkodawcy, które mieszkały z nim do dnia jego śmierci, osoby te są uprawnione do korzystania w ciągu trzech miesięcy od otwarcia spadku z mieszkania i urządzenia domowego w zakresie dotychczasowym);

2) rzeczy, które ze względu na swe właściwości nie mogą być opieczętowane.

Od opieczętowania mogą być wyłączone również rzeczy, do których osoba trzecia zgłosiła i uprawdopodobniła swoje prawa.