Ostrzeżenia PUESC w ofertach - jak je interpretować?

Odpowiedź

Udzielenie przesądzającej odpowiedzi na pytanie co do zasadności odrzucenia oferty jest utrudnione bez dostępu do pliku z ofertą, w tym zwłaszcza jego sprawdzenia za pomocą oprogramowania dostawcy kwalifikowanych usług zaufania. Niemniej jednak pomocne powinny być poniższe wyjaśnienia i wskazówki.

Podkreślić należy, że zamawiający powinien zweryfikować przede wszystkim, czy wykonawca użył w tym przypadku kwalifikowanego podpisu elektronicznego, tj. wystawionego przez dostawcę kwalifikowanej usługi zaufania, będącego podmiotem świadczącym usługi certyfikacyjne, czyli podpisem elektronicznym spełniającym wymogi bezpieczeństwa określone w ustawie z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania i identyfikacji elektronicznej.

W przypadku kwalifikowanego podpisu elektronicznego dla przyjęcia, że dokument został opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym, konieczne jest, aby zamawiający, jako osoba ufająca, miał możliwość dokonania walidacji podpisu za pośrednictwem dostawcy kwalifikowanych usług zaufania, który jest wpisany do rejestru, co stosownie do art. 32 ust. 2 e-lDAS zapewnia prawidłowy wynik procesu walidacji i umożliwienia wykrycie wszelkich problemów związanych z bezpieczeństwem. Konieczne jest zatem, aby zamawiający jako osoba ufająca, miał możliwość dokonania weryfikacji podpisu za pośrednictwem dostawcy kwalifikowanych usług zaufania, który jest wpisany do rejestru takich dostawców (zob. https://www.nccert.pl/), co zapewnia prawidłowy wynik procesu walidacji i umożliwia wykrycie wszelkich problemów związanych z bezpieczeństwem.

Sprawdzenie pliku

Z informacji w pytaniu wynika, że zamawiający dokonał sprawdzenia pliku z ofertą za pomocą https://puesc.gov.pl/uslugi/zweryfikuj-podpis-elektroniczny. W świetle dostępnych danych nie jest to oprogramowanie spełniające ww. wymagania przy weryfikacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych. Z związku z tym oraz z uwagi na podane informacje w wyniku dokonanej przez zamawiającego weryfikacji należy rekomendować sprawdzenie pliku przede wszystkim za pomocą oprogramowania dostawcy kwalifikowanych usług zaufania służącego do weryfikacji podpisu kwalifikowanego np. PWPW, Asseco (zob. https://www.nccert.pl/). 

Czy podpisy są ważne

Niezależnie od powyższego w pytaniu podano, że w wyniku weryfikacji pojawił się „Komunikat błędu: Dokument PDF ma wizualne różnice pomiędzy różnymi rewizjami". Warto w tym aspekcie wskazać na wyjaśnienie zawarte na stronie internetowej weryfikacja podpisu w odpowiedzi na pytanie „Co to jest rewizja dokumentu w przypadku plików PDF? (https://weryfikacjapodpisu.pl/faq/). Podano w nim, że „PDF jest specjalnym kontenerem plikowym, a poszczególne rewizje to tak naprawdę kolejne wersje dokumentu. Istnienie więcej niż 1 rewizji w dokumencie PDF oznacza, że po pierwotnym stworzeniu dokumentu w samym już PDF były dokonywane jakieś zmiany. Te zmiany mogą obejmować zamierzoną edycję dokumentu lub też dodawanie tylko kolejnych podpisów elektronicznych. Sama kolejna rewizja dokumentu w kontenerze PDF zawiera tylko zmiany w stosunku do poprzedniej wersji dokumentu a nie całą nową wersję dokumentu. Pierwszy podpis elektroniczny w dokumencie PDF zawarty jest w podstawowej rewizji dokumentu. By móc dodać kolejny podpis, aplikacje podpisujące dodają w dokumencie kolejne rewizje, a więc kolejny podpis zostanie zapisany w rewizji nr 2, a jeszcze kolejny w rewizji nr 3 itd. Pierwszy podpis obejmuje pierwotny dokument – jako całość, drugi podpis obejmuje zarówno treść dokumentu jak i podpis złożony jako pierwszy, trzeci podpis obejmuje treść i dwa poprzednie podpisy, itd. Niekiedy zdarza się, że na skutek tylko i wyłącznie weryfikacji podpisu elektronicznego aplikacja weryfikująca dodaje do każdego odnalezionego podpisu znacznik czasu z czasem z momentu weryfikacji powodując pojawienie się jeszcze kolejnych rewizji, które system wykryje jako niepodpisane. Nie stanowi to jednak przeszkody w uznaniu takich podpisów za ważne.".

Podstawa prawna

Art. 63 ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 1710 ze zm.)

* Andrzela Gawrońska-Baran - radca prawny, doktor nauk prawnych, była wiceprezes Urzędu Zamówień Publicznych, w latach 2010-2016 dyrektor departamentu zamówień publicznych w dużej instytucji zamawiającej, obecnie prowadzi AGB Kancelarię Radcy Prawnego