Kryteria oceny ofert w zamówieniach publicznych: jak uniknąć błędów?

W związku z powyższym nazwa czy tytuł kryterium podane zarówno w ogłoszeniu o postępowaniu, jak i w treści SWZ nie stanowią podstaw do uznania, że odnoszą się do zasad oceny ofert. 

 "Stopień recyklingu bioodpadów" – kontrowersyjne kryterium oceny ofert a wyrok KIO

W wyroku z dnia 24 maja 2024 r., sygn. akt: KIO 1539/24 skład orzekający uzasadniał, że „[…] postanowień SWZ nie należy rozpatrywać z perspektywy konkretnego wykonawcy, lecz z perspektywy potrzeb Zamawiającego, bowiem jego celem jest wybór oferty, która będzie spełniała jego uzasadnione potrzeby. Wskazać należy, że kształtowanie treści SWZ należy do uprawnień Zamawiającego, jako gospodarza postępowania, który ustala je w taki sposób, aby dokonać wyboru oferty najkorzystniejszej, czyli takiej, która w sposób optymalny będzie stanowiła zaspokojenie uzasadnionych potrzeb Zamawiającego, w oparciu o przeznaczenie przedmiotu zamówienia,  a co istotne – za najkorzystniejszą cenę. 

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, w ocenie Izby nie zaistniały okoliczności, których wystąpienie zarzuca Odwołujący.  

Odwołujący, formułując zarzuty dotyczące wprowadzenia kryterium oceny ofert o nazwie: »stopień recyklingu bioodpadów«, skupił się wyłącznie na nazwie lub tytule, jaki Zamawiający nadał kwestionowanemu kryterium, zarzucając, że użyte w nazwie kryterium określenie »recykling bioodpadów« odnoszące się do odpadów zmieszanych, nie może spełnić wymogów dla recyklingu wynikających z obowiązujących przepisów prawa. 

Izba zwraca uwagę, że kryterium oceny ofert nie może być odczytywane wyłącznie przez pryzmat nazwy, z pominięciem jego opisu i sposobu, w jaki kryterium zostanie zastosowane. Zasadniczym elementem kryterium oceny ofert jest ten parametr lub element oferty wskazany w opisie kryterium, który będzie podlegać punktacji, tj. za który Zamawiający przyzna punkty, oceniając ofertę.  

Analiza postanowień SWZ w zakresie kryterium oceny ofert »stopień recyklingu bioodpadów« wskazuje, że wykonawca otrzyma konkretnie wskazaną ilość punktów za określenie wskaźnika procentowego dosegregowania bioodpadów ze zmieszanych odpadów komunalnych. Punkty zostaną przyznane na podstawie wskazanej w ofercie wielkości procentowej wysegregowania z masy odebranych zmieszanych odpadów – bioodpadów. 

W ocenie Izby, z opisu powyższego kryterium wyraźnie wynika, że na potrzeby oceny ofert w ramach kryterium »stopień recyklingu bioodpadów« ocenie będzie podlegał procent wysegregowania bioodpadów z odpadów komunalnych, a nie recykling bioodpadów, jak wskazuje Odwołujący. Uznać zatem należy, że na potrzeby oceny ofert Zamawiający dokonał dookreślenia, stworzył dedykowaną definicję odnoszącą się do rozumienia ww. kryterium.  

Dodać należy, że z treści SWZ nie można odczytać (brak jest takiego postanowienia), aby »dosegregowanie bioodpadów« wskazane w ramach kryterium oceny ofert miało być wliczone do poziomu recyklingu, który musi osiągnąć Gmina. (…) Izba nie podziela również stanowiska Odwołującego, że kwestionowane kryterium jest zbędne, nie weryfikujące aspektów środowiskowych. Zgodnie ze stanowiskiem Zamawiającego, aspekt ten będzie osiągnięty poprzez zmniejszenie objętości odpadów przekazywanych na wysypisko: efekt ekologiczny – im większy recykling odpadów, tym mniejsze składowanie na składowiskach. (…) Reasumując powyższe, podkreślenia wymaga, że kształtowanie treści SWZ należy do uprawnień Zamawiającego, jako gospodarza postępowania, który ustala je w taki sposób, aby dokonać wyboru oferty najkorzystniejszej, czyli takiej, która w sposób optymalny będzie stanowiła zaspokojenie jego uzasadnionych potrzeb. 

Odwołujący nie przedstawił żadnych obiektywnych argumentów wskazujących, dlaczego kwestionowane kryterium oceny ofert winno zostać usunięte, jako nieistotne dla Zamawiającego, a skoncentrował się jedynie na postulacie jego usunięcia. Nie wykazał również, dlaczego oferta wybrana zgodnie z kryteriami oceny ofert (bez kwestionowanego kryterium) będzie dla Zamawiającego najbardziej adekwatna w stosunku do jego uzasadnionych potrzeb".