Partnerzy serwisu:
Zgodnie z judykaturą dotyczącą zamówień publicznych wykonawcy składający ofertę w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego zobowiązani są do wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu przez cały czas od daty upływu terminu składania ofert co najmniej do dnia wyboru oferty najkorzystniejszej.

Zasada ciągłości spełniania warunków udziału w postępowaniu w świetle orzecznictwa KIO

Powyższą zasadę potwierdza Krajowa Izba Odwoławcza w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 stycznia 2022 r., sygn. akt: KIO 3753/21: "Nie budzi wątpliwości, że postawione przez zamawiającego warunki udziału w postępowaniu wykonawcy obowiązani są spełniać przez cały czas trwania postępowania, już od wyznaczonego przez zamawiającego dnia składania ofert. Jak wynika z przepisów art. 126 ust. 1 i art. 128 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca, udzielając odpowiedzi na wezwanie zamawiającego wystosowane na podstawie art. 126 ust. 1 lub art. 128 ust. 1 ustawy Pzp, obowiązany jest do złożenia podmiotowych środków dowodowych aktualnych na dzień ich złożenia. Pojęcie aktualności odnosi się do środka dowodowego, a nie do okoliczności spełniania warunku. Złożenie podmiotowych środków dowodowych aktualnych na dzień ich złożenia, potwierdzających spełnianie warunku udziału w postępowaniu na ten dzień, tworzy domniemanie, że warunek ten wykonawca spełnia przez cały czas trwania postępowania, od dnia składania ofert. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy ze złożonych przez wykonawcę podmiotowych środków dowodowych wprost wynika okoliczność braku spełniania przez wykonawcę warunku udziału przez cały wymagany okres lub na podstawie tych środków dowodowych zamawiający poweźmie co do tego uzasadnione wątpliwości. W takim przypadku zamawiający jest uprawniony, a wręcz zobowiązany, do wystosowania do wykonawcy wezwania do uzupełnienia środków dowodowych potwierdzających spełnianie warunku udziału w postępowaniu przez cały wymagany okres".
Analogiczne stanowisko Izby znajdziemy również w wyroku z dnia 15 kwietnia 2024 r., sygn. akt KIO 1028/24.  

Konsekwencje braku ciągłości: wykluczenie wykonawcy i obowiązki dowodowe

Uprawnienie posiadane przez zamawiającego do wykluczenia z udziału w postępowaniu wykonawcy, który nie spełnia na każdym etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego warunku udziału, potwierdza również stanowisko KIO zaprezentowane w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 stycznia 2023 r., sygn. akt KIO 39/23, gdzie wskazano:  

"Wreszcie art. 226 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy Prawo zamówień publicznych nakazuje zamawiającemu odrzucenie oferty, jeżeli została złożona przez wykonawcę niespełniającego warunków udziału w postępowaniu. Skoro na wykonawcy spoczywa ciężar udowodnienia spełniania warunków udziału w postępowaniu za pomocą określonych środków dowodowych, również w przypadku niepodołania temu formalnemu obowiązkowi, wykonawcę należy uznać za niespełniającego tych warunków.  

Z całokształtu powyżej przywołanej regulacji wynika, że aktualność oświadczeń i środków dowodowych składanych na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu należy badać z punktu widzenia celu postępowania o udzielenie zamówienia, jakim jest wyłonienie wykonawcy zdolnego do wykonania zamówienia. Stąd wymagana aktualność – zarówno oświadczeń składnych wraz z ofertą, jak i środków dowodowych składanych na dalszym etapie – nie tyle odnosi się do konkretnego punktu na osi czasu, ale do całego okresu prowadzenia postępowania o udzielenia zamówienia. Jego punktem początkowym jest upływ terminu składania ofert, a punktem końcowym zawarcie umowy w sprawie zamówienia. Innymi słowy de lege lata wykonawca ma spełniać warunki udziału w postępowaniu nie tylko na moment składania oferty, ale utrzymywać ten stan w toku postępowania, co w konsekwencji obliguje go do składania na każde wezwanie zamawiającego stosownych środków dowodowych. Taką wykładnię należy uznać za utrwaloną w doktrynie i orzecznictwie, o czym świadczą adekwatnie przywołane w ramach uzasadnienia odwołania fragmenty uzasadnień wyroków Izby.  

Zamawiający ma uprawnienie i obowiązek wykluczenia na każdym etapie postępowania wykonawcy, gdy stwierdzi, że wbrew złożonemu oświadczeniu wstępnemu o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu lub pomimo złożenia środka dowodowego potwierdzającego ich spełnienie na dany moment, wykonawca nie spełniał tych warunków w sposób ciągły, począwszy od upływu terminu składania ofert".