Do połowy 2026 r. jeden system biletowy na kolej (i nie tylko) w całym kraju

System zakupu biletów kolejowych – jak to robią inni?

Rozwiązania stosowane np. w Szwajcarii pozostawały (i wciąż pozostają) w sferze marzeń Polaków. W tym niewielkim kraju integracja różnych środków transportu jest doprowadzona do perfekcji – podróżny może kupić jeden bilet, obejmujący zarówno kolej, jak i komunikację miejską, oraz np. przeprawy promowe. System ten jest powiązany z branżą turystyczną, pozwala też na otrzymywanie zniżek na zakup biletów na wydarzenia kulturalne i do muzeów.

Podobne rozwiązania są też dostępne w innym, mocno „kolejowym" kraju – Austrii. W 2021 r. wprowadzono tam tzw. Bilet Klimatyczny. Kupując go, podróżni mogą przez rok jeździć bez ograniczeń niemal całą komunikacją zbiorową – w tym także pociągami kolei państwowych i przewoźników prywatnych oraz pojazdami regionalnych organizatorów transportu publicznego.

Rozwiązania te wychodzą naprzeciw nowoczesnemu myśleniu o transporcie publicznym – zdigitalizowanemu, zintegrowanemu, jak najwygodniejszemu dla pasażera, który przecież nie musi znać na pamięć wszystkich taryf i regulaminów, ani orientować się, pociągiem którego przewoźnika właśnie jedzie.

Wspólny Bilet - problemem są pieniądze

W naszym kraju takie rozwiązania to wciąż melodia przyszłości, chociaż od 2018 r. realizowany jest projekt o nazwie Wspólny Bilet. Integruje on ofertę przewoźników z Grupy PKP oraz kolei regionalnych. W projekcie tym uczestniczy już 9 przewoźników – w tym PKP Intercity, Polregio, PKP SKM w Trójmieście oraz 6 podmiotów regionalnych. Dzięki Wspólnemu Biletowi pasażerowie mogą planować łączone podróże koleją po Polsce, kupując jeden bilet na cały przejazd.

Wspólny Bilet powstał pod auspicjami Ministerstwa Infrastruktury, a spółką odpowiedzialną za utrzymanie i jego rozwój jest PKP Informatyka. Przed stworzeniem takiego rozwiązania przez wiele lat jakakolwiek integracja w tej sferze opierała się właściwie wyłącznie na dość rachitycznej i incydentalnej współpracy pomiędzy poszczególnymi przewoźnikami, zawierającymi oddzielne porozumienia, dotyczące wzajemnych rozliczeń. Problemem zawsze jednak pozostawały pieniądze – a konkretnie sposób rozliczeń i stosowanie odmiennych taryf przez poszczególne podmioty.

Wspólny Bilet to za mało – potrzeba dalszej integracji

Nie ulega jednak wątpliwości, że obecnie funkcjonujący Wspólny Bilet to za mało. Digitalizacja kolei w Polsce, mająca na celu zwiększenie jej popularności, a w efekcie zmniejszenie tzw. śladu węglowego mobilności w naszym kraju, wymaga dalszej integracji transportu kolejowego z np. przewoźnikami autobusowymi i komunikacją miejską. Z tego powodu jednym z tzw. kamieni milowych Krajowego Planu Odbudowy, do osiągnięcia których zobowiązał się polski rząd, jest stworzenie kompleksowego systemu zakupu biletów - otwartego dla wszystkich zainteresowanych przewoźników i organizatorów transportu. Ma on inkorporować dotychczasowe rozwiązania wypracowane w ramach Wspólnego Biletu – chodzi tutaj np. o wyliczanie ceny zakupu biletu na podstawie jednej, wspólnej taryfy, z zachowaniem jej degresywności pomimo zmiany środka transportu (tzn. im dalej jedziemy, tym mniej płacimy w przeliczeniu na przebyty kilometr).

Nowy system zakupu biletów za darmo dla wszystkich chętnych

Zapisy KPO, wypracowane przez rząd i Komisję Europejską, wskazują na konieczność udostępnienia - w ramach rozwoju systemu - specjalnego modułu, pozwalającego na dostęp do niego przewoźnikom i organizatorom w celu samodzielnej parametryzacji oferty. Za tym określeniem kryje się umożliwienie każdemu z tych podmiotów swobodnej realizacji własnej strategii sprzedaży usług.

Co niezwykle istotne i ważne dla przewoźników, samorządów oraz firm informatycznych, pracujących dla poszczególnych spółek transportowych – wsparcie ze środków KPO ma pozwolić na udostępnienie wspomnianego modułu wszystkim chętnym bez pobierania żadnych opłat. Ma to ogromne znaczenie np. dla przewoźników regionalnych i organizatorów transportu miejskiego, pracujących nad własnymi rozwiązaniami IT (aplikacje, systemy mobilnej sprzedaży biletów itd.).

Funkcjonalności systemu mają również umożliwiać jego umiędzynarodowienie. Komisja Europejska wymaga bowiem, aby w jego tworzeniu uwzględnić trwające prace nad platformą Trans Europe Express 2.0 (TEE 2.0). Jej celem jest utworzenie ogólnounijnego systemu szybkich połączeń kolejowych (obejmującego także pociągi nocne) pomiędzy głównymi miastami Unii Europejskiej. Architektura polskiego systemu, który powstanie przy wsparciu środków z KPO, ma umożliwiać bezproblemowy dostęp do polskiej oferty połączeń kolejowych przez operatorów analogicznych systemów zagranicznych.

Osiągnięcie „kamienia milowego" KPO dotyczącego stworzenia zintegrowanego kolejowego systemu biletowego zaplanowane jest najpóźniej na 30. czerwca 2026 r. Wydaje się jednak, że realizacja tego celu możliwa jest wcześniej.