Partnerzy serwisu:
Kontakt

Czy zamawiający może pomniejszyć wynagrodzenie ryczałtowe za niewykonane prace?

Przetargi krok po kroku
Dominika Perkowska *
W przypadku ryczałtowej formy wynagrodzenia wykonawca zobowiązuje się do wykonania zamówienia za jedną stałą kwotę, która jest z góry określona w umowie i obejmuje wykonanie całokształtu prac określonych w siwz.

Pytanie

Wygraliśmy przetarg na robotę budowlaną (budowa kanalizacji). W umowie jest przewidziane wynagrodzenie ryczałtowe. Przeanalizowaliśmy dokumentację i np. w zakresie i w przedmiarze było przewidziane założenie rur osłonowych na kable elektryczne. Wiedzieliśmy, że ich nie będziemy musieli zakładać, ponieważ kable idą w innym miejscu niż kanalizacja, np. o 1 m dalej niż na projekcie i nie będziemy ich odkopywać. I teraz przy realizacji robót zamawiający chce nam odciąć to z kosztorysu (przy ryczałcie). My tłumaczymy, że uwzględniliśmy to w cenie ryczałtowej. Co w takiej sytuacji? Mamy jeszcze inny przykład, gdzie asfaltów jest mniej i chcą nam to odliczyć z kosztorysu i ceny ryczałtowej. My uwzględniliśmy ilość projektową do ceny ryczałtowej, a kosztorys ofertowy zrobiliśmy na podstawie przedmiaru i taki załączyliśmy, ponieważ wymagał tego zamawiający.

Ogłoszenia z kategorii Przetargi

Zobacz wszystkie ogłoszenia Przetargi (17375)

Odpowiedź

Główną cechą wynagrodzenia ryczałtowego jest jego niezmienność w toku realizacji umowy. Zarówno przedmiar, jak również kosztorys ofertowy mogą przy tej formie wynagrodzenia pełnić jedynie funkcję pomocniczą i orientacyjną, a wykonawca zobowiązany jest do realizacji całokształtu prac wynikających z dokumentacji projektowej za ustaloną kwotę.

W przypadku ryczałtowej formy wynagrodzenia wykonawca zobowiązuje się do wykonania zamówienia za jedną stałą kwotę, która jest z góry określona w umowie i obejmuje wykonanie całokształtu prac określonych w siwz. Na etapie realizacji zamówienia wykonawca nie ma prawa żądać zmiany wysokości wynagrodzenia, nawet jeśli w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Zamawiający natomiast jest zobowiązany do zapłacenia wykonawcy całej określonej w umowie kwoty.

Najważniejszy jest projekt

Przy wynagrodzeniu ryczałtowym podstawowymi dokumentami określającymi rodzaj i zakres prac objętych zamówieniem są: projekt budowlany i wykonawczy oraz specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót. To one powinny stanowić podstawę i punkt odniesienia do wyceny prac. Przedmiar w tym przypadku stanowi jedynie dokument poglądowy i pomocniczy. Z tego względu, jeżeli konieczność wykonania określonych robót budowlanych wynika z projektu, uznaje się je za objęte przedmiotem zamówienia niezależnie od tego, czy zostały odzwierciedlone w przedmiarze, czy nie.

Orzeczenie

W wyroku z 30 lipca 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 921/09) Krajowa Izba Odwoławcza orzekła, że w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego przedmiar robót nie determinuje zakresu prac objętych przedmiotem zamówienia. Zawarte w przedmiarze robót zestawienia mają zobrazować skalę roboty budowlanej i pomóc wykonawcom w oszacowaniu kosztów inwestycji, wobec czego przedmiarowi robót można przypisać wyłącznie charakter dokumentu pomocniczego.

Do czego służy kosztorys przy wynagrodzeniu ryczałtowym?

W przypadku wyboru przez zamawiającego ryczałtowej formy rozliczania się z wykonawcami dokumentacja projektowa może w ogóle nie obejmować przedmiaru robót. Zgodnie z obowiązującym i utrwalonym orzecznictwem zamawiający przy tej formie wynagrodzenia może w ogóle zrezygnować z badania i analizy źródeł kosztów. Oczywiście w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego zamawiający ma prawo żądać, aby wykonawcy załączyli do ofert kosztorysy ofertowe. Jednak żądanie takie w przypadku ryczałtu, aby było wiążące, musi czemuś służyć, a nie obrazować tylko sposób dojścia przez wykonawcę do ceny ryczałtowej. Zamawiający, który przyjął ryczałtową formę wynagrodzenia, może np. wymagać kosztorysu ofertowego po to, aby stanowił on podstawę wyceny, jeżeli wystąpią ewentualne roboty dodatkowe. W przypadku wynagrodzenia ryczałtowego sposób, w jaki wykonawca dokonał obliczenia ceny nie ma znaczenia. Nie powinien być on również być brany pod uwagę w trakcie realizacji prac. Istotą wynagrodzenia ryczałtowego jest bowiem określenie tego wynagrodzenia z góry, bez przeprowadzania szczegółowej analizy kosztów wytworzenia określonego dzieła.

Orzeczenie

W wyroku z 20 listopada 1998 r. Sąd Najwyższy (sygn. akt: II CRN 913/97) podkreślił, że wynagrodzenie ryczałtowe oznacza wynagrodzenie za całość dzieła w jednej sumie pieniężnej lub wartości globalnej. Rozliczenia pomiędzy stronami w przypadku ryczałtowego charakteru wynagrodzenia w żaden sposób nie opierają się na cenach jednostkowych oraz faktycznie wykonanych świadczeniach. Charakter wynagrodzenia ryczałtowego przesądza o tym, iż wykonawca musi uwzględnić w nim wszystkie koszty wykonania robót określonych w dokumentacji projektowej oraz specyfikacjach technicznych wykonania i odbioru robót. Jeżeli strony umówią się na wynagrodzenie ryczałtowe, to uzgodniona kwota będzie należała się wykonawcy za cały przedmiot zamówienia, zarówno znany, jak i nieznany w momencie zawierania umowy.

W opisanej sytuacji zamawiający nie powinien rozliczać wynagrodzenia w oparciu o obmiar prac i przedstawione w Twojej ofercie ceny jednostkowe wynikające z kosztorysu ofertowego. Powyższy sposób rozliczenia jest bowiem właściwy dla wynagrodzenia kosztorysowego. W przypadku wynagrodzenia ryczałtowego takiego rodzaju działania są nieuprawnione.

Podstawa prawna: art. 628 Kodeksu cywilnego (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).

* Autorka prawnikiem, praktykiem z wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie zamówień publicznych m.in. zastępcą naczelnika Wydziału Zamówień Publicznych w dużej instytucji zamawiającej, obecnie głównym specjalistą ds. zamówień publicznych w firmie wykonawczej.

www.portalzp.pl