Wykonawca nie potwierdził spełniania warunków udziału - wezwać do uzupełnienia czy wykluczyć?

Odpowiedź

Jeśli z dokumentów złożonych przez wykonawcę wynika, że nie spełnia on warunku udziału w postępowaniu, zamawiający ma obowiązek wezwać go do ich uzupełnienia. Dopiero, jeżeli w odpowiedzi na wezwanie wykonawca nie złoży dokumentów potwierdzających spełnienie warunku, zamawiający ma obowiązek wykluczyć go z postępowania o udzielenie zamówienia.

Najpierw uzupełnienie

Od czasu nowelizacji ustawy Pzp w czerwcu 2007 r. zamawiający ma obowiązek wzywania wykonawców do uzupełnienia wszystkich oświadczeń i dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp, a także pełnomocnictw. Pamiętaj, że w tym przypadku nie masz prawa do żadnej uznaniowości - obowiązek wezwania wykonawcy do uzupełnienia dokumentów wynikający z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp jest bezwzględny.

Zapamiętaj!

Zaniechanie wezwania, w sytuacji gdy było ono prawnie uzasadnione należy traktować jako naruszenie przepisów ustawy.

Użyte przez ustawodawcę sformułowanie wskazujące, że masz obowiązek wezwać do uzupełnienia wymaganych oświadczeń lub dokumentów wykonawców, którzy ich nie złożyli należy interpretować szeroko. Oznacza to, że na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp wezwiesz zarówno wykonawców, którzy w ogóle nie złożyli wymaganych przez Ciebie oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp, jak również wykonawców, którzy złożyli oświadczenia i dokumenty, ale z których treści wynika, że nie spełniają określonych przez Ciebie warunków udziału w postępowaniu.

Wykonawca może nawet złożyć nowy dokument

Powyższe stanowisko potwierdza opinia Urzędu Zamówień Publicznych zamieszczona na stronie internetowej www.uzp.gov.pl w ramach odpowiedzi na pytania, problemy i tematy zgłoszone przez uczestników seminarium z 26 lipca 2007 r. dotyczącego problematyki zamówień publicznych dla miast-organizatorów EURO 2012. We wskazanej opinii Urząd wyraził stanowisko, że brzmienie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp po nowelizacji z czerwca 2007 r. pozwala na złożenie przez wykonawcę nowego dokumentu, jeśli ten załączony do oferty nie potwierdza spełnienia warunków udziału w postępowaniu, chociaż jest poprawny pod względem formalnym.

Także liczne wyroki Krajowej Izby Odwoławczej potwierdzają konieczność wzywania do uzupełnienia dokumentów, jeżeli z tych złożonych przez wykonawcę wynika, że nie spełnia on warunków udziału w postępowaniu.

Orzeczenie

W wyroku z 30 stycznia 2008 r. (sygn. akt: KIO/UZP 04/08) Izba przesądziła, że ratio legis art. 26 ust. 3 ustawy Pzp przemawia za dopuszczeniem możliwości uzupełniania dokumentów poprzez przedkładanie dokumentów o innej niż pierwotnie treści. KIO uznała, że niewezwanie wykonawcy, który złożył dokumenty świadczące o braku spełnienia warunku do ich uzupełnienia mogłoby doprowadzić do nierównego traktowania wykonawców biorących udział w danym postępowaniu, bowiem wykonawca niespełniający warunków, który złożył stosowny dokument, byłby wykluczony z postępowania o zamówienie publiczne, natomiast wykonawca, który nie złożył wymaganego dokumentu, byłby wezwany do uzupełnienia dokumentów. W konsekwencji Izba uznała, że złożenie dokumentu wskazującego na niespełnianie warunków udziału w postępowaniu należy traktować identycznie jak nie złożenie dokumentu potwierdzającego spełnienie warunków udziału w postępowaniu i wezwać wykonawcę do uzupełnienia oferty.

Spełnianie warunków - na dzień składania ofert

Złożone przez wykonawcę na wezwanie zamawiającego oświadczenia i dokumenty powinny potwierdzać spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu nie później niż w dniu, w którym upłynął termin składania ofert.

Kiedy zamawiający może zaniechać wezwania?

Zamawiający ma prawo odstąpić od wezwania wykonawcy do uzupełnienia tylko w przypadku, kiedy mimo złożenia oświadczeń, dokumentów lub pełnomocnictw, o których mowa w art. 25 ust. 1 Pzp, jego oferta i tak podlegałaby odrzuceniu albo kiedy uznasz, że konieczne będzie unieważnienie postępowania.

Jeżeli natomiast z dokumentów przesłanych przez wykonawcę na Twoje wezwanie nadal będzie wynikać, że nie spełnia on warunków udziału w postępowaniu, wówczas jesteś zobowiązany wykluczyć go z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp.

Postawa prawna: art. 24 ust. 2 pkt 4, art. 26 ust. 3 ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010 r. nr 113, poz. 759, ze zm.).

* Autorka jest prawnikiem, praktykiem z wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie zamówień publicznych m. in. zastępcą Naczelnika Wydziału Zamówień Publicznych w dużej instytucji zamawiającej, obecnie głównym specjalistą ds. zamówień publicznych w firmie wykonawczej.

www.portalzp.pl