Jak szybko udzielić zamówienia, aby zapobiec negatywnym skutkom braku zawartej umowy?

Czy w tej sytuacji istnieje możliwość skorzystania z art. 43 ust. 2b ustawy Pzp i wyznaczenie w powtórzonym postępowaniu zamiast 35-dniowego, krótszego 15-dniowego terminu składania ofert ze względu na pilną potrzebę udzielenia zamówienia do 1 lipca 2019 r. w związku z zagrożeniem nieodbierania odpadów komunalnych (z końcem czerwca wygasa wcześniejsza umowa)?

Czy może jednak bezzwłocznie wszcząć postępowanie z zamiarem udzielenia zamówienia na odbiór odpadów na krótszy okres od 1 lipca 2019 r. do 31 października 2019 r.? Wówczas wartość szacunkowa takiego zamówienia nie przekraczałaby progów unijnych i termin składania ofert mógłby wynieść np. 10−14 dni, dzięki czemu byłaby szansa na zawarcie umowy przed 1 lipca 2019 r. W ciągu tych 4 miesięcy zostałoby ogłoszone kolejne postępowanie w procedurze unijnej w celu zawarcia umowy na okres od 1 listopada 2019 r. do 30 czerwca 2021 r.

Czy takie rozwiązania nie narazi nas jednak na zarzut naruszenia art. 32 ust. 2 ustawy Pzp i art. 32 ust. 4 ustawy Pzp oraz ewentualne unieważnienie umowy zawartej na okres 4 miesięcy ze względu na zamieszczenie ogłoszenia o zamówieniu w BZP zamiast w Dz.Urz. UE? Czy istnieją jeszcze inne metody rozwiązania tego problemu?

Odpowiedź:

W sytuacji opisanej w pytaniu uprawniony jest podział zamówienia na części i przeprowadzenie „mniejszej” procedury zgodnie z art. 6a ustawy Pzp. Możliwe jest również skorzystanie z art. 43 ust. 2b pkt 2 ustawy Pzp, jednak ten wybór może nieść za sobą ryzyko podważenia decyzji zamawiającego.

W opisanej sytuacji uprawnione będzie wydzielenie części zamówienia, które de facto nie wpłynie na jego wartość szacunkową, gdyż pozostanie ona wartością właściwą dla postępowań prowadzonych w tzw. progach unijnych. Jednak zgodnie z art. 6a ustawy Pzp możliwe będzie zastosowanie względem tej części łagodniejszych procedur odnoszących się do tzw. progów krajowych. Stosownie do tego przepisu w przypadku zamówień udzielanych w częściach, do udzielenia zamówienia na daną część zamawiający może stosować regulacje  właściwe dla wartości tej części, jeżeli:

- jej wartość jest mniejsza niż wyrażona w złotych kwota 80.000 euro dla dostaw lub usług oraz 1.000.000 euro dla robót budowlanych,

- łączna wartość części udzielanych w uproszczonych procedurach wynosi nie więcej niż 20% wartości zamówienia.

Natomiast skorzystanie z regulacji uprawniającej do skrócenia terminu z art. 43 ust. 2b pkt 2 ustawy Pzp jest uzasadnione wówczas, gdy na zamawiającym ciąży obowiązek ochrony jakiegoś interesu, który może doznać uszczerbku w przypadku zbyt długiego oczekiwania na zakończenie przetargu. Sytuacja ta nie musi być spowodowana okolicznościami, których instytucja zamawiająca nie może przewidzieć i których nie można jej przypisać.

Orzeczenie

W wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 27 listopada 2017 r. (sygn. akt KIO 2378/17) czytamy: „(...) Rozpoznając zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 43 ust. 2 i 2b pkt 2 ustawy Pzp poprzez bezpodstawne skrócenie terminu składania ofert, pomimo braku zaistnienia ustawowych przesłanek skrócenia terminu oraz wyznaczenie niezgodnego z prawem zbyt krótkiego terminu składania ofert Izba przychyliła się do stanowiska Zamawiającego, że art. 43 ust. 2b pkt 2 nie wskazuje na możliwość zastosowania przesłanki w postaci pilnej potrzeby udzielenia zamówienia jedynie w przypadku braku zawinienia Zamawiającego.

Izba stwierdziła, że przy ocenie możliwości jej zastosowania należy brać pod uwagę obiektywne zaistnienie pilnej potrzeby udzielenia zamówienia, która, w ocenie Izby, w przedmiotowej sprawie zaistniała.

Okoliczność, iż rozpoczął się okres zimowego utrzymania dróg, a także to, że uchybienia w wykonywaniu tego typu usługi mogą mieć realny wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym i zachowanie ciągów komunikacyjnych, uzasadniają zastosowanie przedmiotowej przesłanki i skrócenie terminu składania ofert (...)”.

Możliwość skorzystania z prawa do skrócenia terminu na opisanej podstawie potwierdza również uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustawy. W druku sejmowym nr 366 w odniesieniu do wprowadzenia art. 43 ust. 2b pkt 2 wskazano, iż: „(...) Procedura przyspieszona została przewidziana m. in. na potrzeby sytuacji wynikających ze zwykłych błędów ludzkich (…)”, kiedy: „(…) zamawiający nie dopilnował, aby opublikować ogłoszenie o zamówieniu w terminie umożliwiającym uwzględnienie minimalnych terminów składania ofert (...)”.

Oczywiście skorzystanie z art. 43 ust. 2b pkt 2 ustawy Pzp przez zamawiającego musi mieć należyte uzasadnienie.

Justyna Andała-Sępkowska

Prawnik z wieloletnią praktyką w dziedzinie zamówień publicznych po stronie zamawiającego. Autorka licznych profesjonalnych publikacji poświęconych problematyce związanej z prawem zamówień publicznych.

Więcej na Portal ZP