Partnerzy serwisu:

Pytanie

Wykonawca na roboty budowlane został wyłoniony w trybie podstawowym bez przeprowadzania negocjacji. W umowie i SWZ znalazły się m.in. następujące zapisy:
1) Szczegółowy zakres robót budowlanych określają: Projekty techniczne, Przedmiary robót (charakter pomocniczy), Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych, Specyfikacja Warunków Zamówienia oraz złożona do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oferta wraz z załącznikami. 2) Za realizację przedmiotu zamówienia określonego w treści niniejszej umowy ustala się wynagrodzenie ryczałtowe (…). 3) Wynagrodzenie obejmuje wszelkie koszty wykonania przedmiotu umowy, a w szczególności: a) wszystkich robót, dostaw i czynności zapewniających prawidłową realizację przedmiotu umowy, jak również innych opinii, badań, odbiorów specjalistycznych, b) zapewnienie pełnej obsługi geodezyjnej wraz z inwentaryzacją geodezyjną powykonawczą, c) utrzymania porządku na terenie i wokół budowy, d) wykonania dokumentacji powykonawczej, e) wszystkich opłat administracyjnych, skarbowych lub jakichkolwiek innych opłat związanych z prowadzeniem Inwestycji, f) opłatę za media wykorzystywane w trakcie trwania budowy, g) konieczność wykonania określonych prac i robót, wynikająca ze zleceń nałożonych przez organy uprawnione na każdym etapie procesu inwestycyjnego, h) usunięcie ewentualnych kolizji istniejącego i projektowanego uzbrojenia po uzyskaniu zgody odpowiednich eksploratorów, i) koszty wszelkich opłat i usług w zakresie realizacji przedmiotu umowy pokrywa Wykonawca w ramach wynagrodzenia ryczałtowego, które to wynagrodzenie zawiera wszelkie koszty niezbędne do zrealizowania umowy wynikające wprost z zakresu rzeczowego przedmiotu zamówienia (Dokumentacji projektowej, w tym STWiOR), opisu przedmiotu zamówienia, jak również w nim nieujęte, a bez których nie można wykonać umowy, takie jak w szczególności rozbieżności pomiędzy dokumentacją projektową a przedmiarami robót wynikające z nieuwzględnienia wszystkich elementów czy prac, błędy w dokumentacji projektowej i przedmiarowej nieuwzględniające wszystkich prac. W przypadku jakichkolwiek rozbieżności czy różnic, czy w razie wątpliwości strony związane są zakresem prac określonym w dokumentacji projektowej. Wynagrodzenie Wykonawcy ponadto obejmuje całkowity koszt wykonania przedmiotu umowy wraz z jego przekazaniem do użytkowania na warunkach określonych umową, w tym także ryzyko wystąpienia robót nieprzewidzianych, a koniecznych do prawidłowego wykonania przedmiotu zamówienia. Wynagrodzenie Wykonawcy uwzględnia wszelkie koszty związane z wykonaniem przedmiotu zamówienia, tj.: wykonanie pełnego zakresu rzeczowego (robót podstawowych) oraz wykonanie wszystkich niezbędnych robót rozbiórkowych, tymczasowych i prac towarzyszących, bez których nie można wykonać zamówienia oraz uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje także opłaty związane z kosztem robocizny, materiałów, pracy sprzętu i środków transportu technologicznego niezbędnego do wykonania robót, koszt robót nieprzewidzianych, a niezbędnych do wykonania zamówienia oraz wszystkie inne koszty, które będą musiały być poniesione przy wykonaniu zamówienia nieujęte i koszty związane ze wszystkimi innymi usługami koniecznymi do prawidłowego wykonania umowy.
Po przystąpieniu do robót okazało się, że dokumentacja nie obejmuje demontażu istniejących podłóg drewnianych w salach 2/8, 2/9, 2/10. Zgodnie z dokumentacją projektową zakres prac obejmuje demontaż wykładzin i wyrównanie podłoża wylewką samopoziomującą. Takie rozwiązanie jest niezgodne z zasadami sztuki budowlanej. Należy wykonać zerwanie podłóg, wykonanie hydroizolacji, ułożenie warstwy styropianu oraz warstwy wyrównawczej z betonu, co jest poza zakresem prac ujętym w dokumentacji projektowej. Czy wykonawca może domagać się dodatkowego wynagrodzenia za te roboty? 

Odpowiedź 

Dodatkowe wynagrodzenie za demontaż istniejących podłóg drewnianych jest zależne od tego, czy wykonanie tych prac w ramach realizacji przedmiotu zamówienia w sposób oczywisty wynika z zasad wiedzy technicznej. 

Hierarchia ważności dokumentów składających się na dokumentację projektową jest następująca: 

  1. w przypadku rozbieżności między projektem budowlanym a wykonawczym należy zawsze uznać, że projekt wykonawczy jest obarczony błędem i należy go doprowadzić do zgodności z projektem budowlanym. Zmiana projektu wykonawczego w tym zakresie nie stanowi zmiany przedmiotu umowy, lecz usuniecie rozbieżności między dokumentami wyższego rzędu (projekt budowlany) a dokumentem pochodnym (projekt wykonawczy). 
  2. w przypadku rozbieżności między projektem wykonawczym a przedmiarem należy uznać, że to przedmiar jest obarczony błędem. Projekt wykonawczy stanowi bowiem podstawę opracowania przedmiaru. Przedmiar stanowi wyliczenie i zestawienie planowanych prac wykonanych na podstawie rysunków w dokumentacji projektowej. Podstawowym celem przedmiaru nie jest opisanie przedmiotu zamówienia, lecz umożliwienie ich wyceny. 

Jeśli więc występują rozbieżności pomiędzy projektem budowlanym, projektem wykonawczym, przedmiarem, bezwzględne pierwszeństwo należy przyznać projektowi budowlanemu i wykonawczemu. 

Jeśli więc prace polegające na demontażu istniejących podłóg drewnianych nie zostały ujęte w projekcie budowlanym, to nie wchodzą one w zakres zamówienia podstawowego. 

W związku z tym, że przewidziano rozliczenie ryczałtowe, wykonawca nie jest jednak uprawniony do dodatkowego wynagrodzenia, jeśli wykonanie prac nieprzewidzianych wynika z zasad wiedzy technicznej, z naturalnego procesu budowlanego. Ponadto, jeśli byłaby to nieistotna (w rozumieniu ustawy Prawo budowlane) zmiana projektu budowlanego wynikająca z zasad wiedzy technicznej, to nie jest to zmiana przedmiotu umowy, o ile odbywa się w trybie w tej umowie przewidzianym. Zamawiający być może przewidział w umowie zasady wprowadzania zmian, zarówno w dokumentacji projektowej, jak i w ilościach i rodzajach robót. Jeśli tak jest, to wprowadzenie zmian nie oznacza zmiany umowy, gdyż odbywa się w trybie w tej umowie przewidzianym.

Jeśli jednak, zgodnie ze sztuką budowlaną, prace te powinny były być odrębnie przewidziane w dokumentacji projektowej, to należy je zakwalifikować jako roboty dodatkowe, a ich wykonanie wymaga zgody inwestora. 

Podstawa prawna

• art. 99, art. 103 ust. 1 i 4 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 1129), 

• §5 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 20 grudnia 2021 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz.U. 2021 r., poz. 2454). 

Anna Żochowska – praktyk z wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie zamówień publicznych, obecnie pracuje w departamencie ds. zamówień publicznych w jednej z największych instytucji zamawiających w Polsce  

Więcej artykułów istotnych dla zamawiających i wykonawców znajdziesz na www.portalzp.pl