Partnerzy serwisu:
Kontakt

Ocena równoważności ofert w zamówieniach publicznych - obowiązki wykonawcy i zamawiającego

Przetargi krok po kroku
Renata Dzikowska
(Fot. Shutterstock)

Pytanie 

W postępowaniu w trybie podstawowym z możliwością negocjacji wykonawca zaproponował rozwiązanie równoważne dla zielonej ściany. Zamawiający i projektant uznali, że propozycja nie zawiera wszystkich rozwiązań projektowych i opisu technicznego, co uniemożliwia porównanie jej z projektem oraz potwierdzenie równoważności. W dokumentacji przetargowej zamawiający nie określił szczegółowych wymagań dotyczących równoważności. Czy zamawiający powinien:
1. Wezwać wykonawcę do przedłożenia szczegółowych informacji dotyczących zaproponowanego rozwiązania równoważnego w celu ponownej analizy jego zgodności z dokumentacją projektową?
2. Nie uwzględnić proponowanego rozwiązania równoważnego i poinformować wykonawcę o konieczności wykonania zielonej ściany zgodnie z dokumentacją projektową?
3. Odrzucić ofertę ze względu na jej niezgodność z opisem przedmiotu zamówienia? 

Ogłoszenia z kategorii Przetargi

Zobacz wszystkie ogłoszenia Przetargi (14521)

Odpowiedź 

Wykonawca musi udowodnić, że zaoferowane przez niego materiały i rozwiązania są równoważne w stosunku do tych wskazanych przez zamawiającego w dokumentacji postępowania. Zgodnie z art. 99 ust. 5 i 6 ustawy Pzp zamawiający może opisać przedmiot zamówienia przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia wyłącznie wtedy, gdy nie może tego zrobić w sposób wystarczająco precyzyjny. W takim przypadku powinien dodać sformułowanie "lub równoważne" oraz określić kryteria oceny równoważności. Zamawiający nie może wymagać, aby produkt równoważny był identyczny z opisanym w dokumentacji, ponieważ taka równoważność byłaby jedynie iluzoryczna. 

Obowiązek wykazania równoważności przez wykonawcę

Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 15 lutego 2021 r. (sygn. akt KIO 96/21) wskazała, że obowiązek wykazania równoważności wynika wprost z ustawy Pzp. Wykonawca musi wykorzystać wszelkie dostępne mu środki, aby udowodnić, że zaoferowane rozwiązanie spełnia wymagania zamawiającego. Powinien to zrobić najpóźniej w momencie składania oferty, dostarczając szczegółowe informacje pozwalające na ocenę, czy rozwiązanie spełnia wymagania funkcjonalne i techniczne (por. wyrok KIO z 9 września 2020 r., sygn. akt KIO 1862/20).

Rozwinięciem art. 99 ustawy Pzp jest art. 101 ust. 5, który wskazuje, że jeśli zamawiający opisuje przedmiot zamówienia poprzez odniesienie do norm, ocen technicznych lub specyfikacji technicznych, musi jednocześnie dopuścić rozwiązania równoważne, a odniesieniu temu powinno towarzyszyć sformułowanie "lub równoważne". W takim przypadku zamawiający nie może odrzucić oferty tylko dlatego, że oferowane roboty budowlane, dostawy lub usługi nie są zgodne z normami wskazanymi w dokumentacji, o ile wykonawca udowodni w ofercie, zwłaszcza za pomocą przedmiotowych środków dowodowych określonych w art. 104-107 ustawy Pzp, że jego propozycja w równoważnym stopniu spełnia wymagania zamawiającego.

Konsekwencje braku dowodów równoważności

Obowiązkiem wykonawcy jest dołączenie do oferty środków dowodowych potwierdzających, że proponowane rozwiązania spełniają wymagania określone w opisie przedmiotu zamówienia. Brak tych środków lub ich niewystarczająca treść uzasadnia odrzucenie oferty jako niezgodnej z treścią SWZ, zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.

Jeżeli jednak zamawiający nie określił w dokumentacji kryteriów oceny równoważności, po otwarciu ofert nie ma podstaw do weryfikacji propozycji wykonawcy. 

W takim przypadku ocena miałaby charakter arbitralny, ponieważ zamawiający samodzielnie decydowałby, czy dany niesprecyzowany parametr można uznać za równoważny. Brak określenia w dokumentacji kryteriów oceny równoważności uniemożliwia rzetelne badanie ofert pod kątem zgodności z opisem przedmiotu zamówienia.

Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 9 listopada 2018 r. (sygn. akt KIO 2182/18) stwierdziła, że jeśli zamawiający nie określi zasad oceny równoważności, wykonawca nie ma obowiązku jej wykazywania. W konsekwencji zamawiający nie może odrzucić oferty wykonawcy jako niezgodnej z treścią SIWZ, jeśli nie określił wymagań, do których należałoby porównać treść oferty.

Podstawa prawna 

Art. 99 ust. 5 i 6, art. 101 ust. 5, art. 104-107, art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2024 r. poz. 1320).

Renata Dzikowska  – radca prawny specjalizujący się w prawie zamówień publicznych, wieloletni pracownik UZP, obecnie naczelnik w instytucji zamawiającej 

Więcej artykułów istotnych dla zamawiających i wykonawców znajdziesz na www.portalzp.pl