Zgodność postanowienia umownego dotyczącego zmiany cen z ustawą Pzp

Odpowiedź

Wątpliwości wyrażone w pytaniu należy uznać za uzasadnione, a cytowane postanowienie umowne nie jest zgodne z ustawą Pzp. 

Brak przejrzystości postanowień umownych

Zgodnie z art. 16 ustawy Pzp, zamawiający ma obowiązek przygotować i przeprowadzić postępowanie w sposób: 

1. zapewniający uczciwą konkurencję i równe traktowanie wykonawców, 
2. przejrzysty, 
3. proporcjonalny. 

Zaprojektowanie postanowień umownych w sposób nieprzejrzysty jest sprzeczne z tą zasadą.

Kryterium oceny ofert a zmiana ceny w trakcie realizacji zamówienia

Zgodnie z art. 240 ust. 2 ustawy Pzp kryteria oceny ofert i ich opis nie mogą pozostawiać zamawiającemu nieograniczonej swobody wyboru oraz muszą umożliwiać weryfikację i porównanie poziomu oferowanego wykonania przedmiotu zamówienia.

W analizowanej sytuacji: 

• jedynym kryterium wyboru oferty jest cena, 
• zamawiający dopuszcza zmianę ceny już po 6 miesiącach, 
• po upływie 6 miesięcy ceny ustala wykonawca na podstawie własnego katalogu, 
• nie określono żadnych mechanizmów kontrolujących te zmiany. 

Taki zapis podważa sens wyboru najkorzystniejszej oferty, ponieważ wykonawca może złożyć ofertę z celowo zaniżoną ceną początkową, a po pół roku stosować dowolnie wyższe ceny katalogowe. 

W efekcie zamawiający nie zna realnych kosztów dostaw na kolejne 18 miesięcy, co:
• narusza zasadę przejrzystości postępowania,
• może skutkować niekontrolowanym wzrostem kosztów,
• prowadzi do braku pewności budżetowej.

Zmiana umowy a wymogi art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp

Zgodnie z art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, zmiana umowy bez przeprowadzenia nowego postępowania jest dopuszczalna, jeżeli została przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia w postaci jasnych, precyzyjnych i jednoznacznych postanowień umownych.

Dopuszczalne postanowienia muszą spełniać łącznie następujące warunki: 

• określać rodzaj i zakres zmian, 
• określać warunki wprowadzenia zmian, 
• nie przewidywać zmian, które modyfikowałyby ogólny charakter umowy. 

W analizowanym przypadku brak jest jasnych i precyzyjnych zasad wprowadzania zmian cenowych. Zamawiający nie określa żadnych ograniczeń dotyczących wysokości podwyżek cen katalogowych, co narusza przepisy ustawy Pzp dotyczące przejrzystości i kontroli realizacji zamówienia.

Wniosek

Postanowienie umowne, które: 

• pozwala wykonawcy na dowolną zmianę cen po 6 miesiącach, 

• nie określa mechanizmu ustalania cen w dalszym okresie obowiązywania umowy, 

• pozostawia zamawiającego bez wiedzy o rzeczywistych kosztach dostaw na 18 miesięcy, 

jest niezgodne z przepisami ustawy Pzp.

W celu dostosowania zapisów umowy do wymogów ustawy Pzp, zamawiający powinien: 

1. Określić mechanizm zmiany cen art. poprzez indeksację cen w oparciu o obiektywne wskaźniki ekonomiczne (art. wskaźnik inflacji, ceny rynkowe surowców). 
2. Ustalić maksymalny dopuszczalny wzrost cen, aby uniknąć niekontrolowanego wzrostu kosztów. 
3. Przewidzieć obowiązek uzasadnienia zmian cenowych art. poprzez przedstawienie kalkulacji opartej na obiektywnych danych rynkowych. 

Podstawa prawna 

Art. 16, art. 240 ust. 2 oraz art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2024 r. poz. 1320).

Justyna Andała-Sępkowska – prawnik z wieloletnią praktyką w dziedzinie zamówień publicznych po stronie zamawiającego, autorka licznych profesjonalnych publikacji poświęconych zamówieniom publicznym 

Więcej artykułów istotnych dla zamawiających i wykonawców znajdziesz na www.portalzp.pl