Co zrobić jeśli wykonawca chce zerwać umowę?

Wyjaśnienie

Ustawa Pzp nie zawiera regulacji dotyczących rozwiązywania umów z zakresu zamówień, oprócz sytuacji odstąpienia zamawiającego od umowy na podstawie art. 145 ustawy Pzp. Zgodnie z tym przepisem, w razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający może odstąpić od umowy w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o tych okolicznościach. W przypadku tym wykonawca może żądać wyłącznie wynagrodzenia należnego z tytułu wykonania części umowy.

Zastosuj przepisy z Kodeksu cywilnego!

Jednak do umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy ustawy Kodeks cywilny, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Wypowiedzenie umowy zawartej na czas oznaczony będzie co do zasady możliwe, w sytuacji gdy jej strony przewidziały taką możliwość w treści samej umowy oraz jeśli zaistniały okoliczności w niej wskazane. W przeciwnym razie możliwe jest jedynie rozwiązanie umowy w drodze zgodnego porozumienia stron, na podstawie art. 353 (1) kc, tj. zasady swobody umów.

Dopuszczalna jest również ingerencja sądu w stosunek umowny, tzw. klauzula rebus sic stantibus. Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę, sąd może ponadto w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron. Przesłanki uprawniające do skorzystania z tej klauzuli zostały wskazane w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 8 listopada 2007 r.; sygn. akt I A Ca 461/07, dotyczącym nagłego wzrostu cen stali. Zaistnieć musi m.in. nadzwyczajna zmiana stosunków, która wykracza poza zakres zwykłego ryzyka kontraktowego. Ponadto sąd wskazał, że podwyżki cen stali w omawianym wyroku miały charakter gwałtowny i nieprzewidywalny.

Sprawdź, jakie zapisy ma łącząca Was umowa w zakresie kar umownych w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Być może ich istnienie skłoni wykonawcę do realizacji umowy w pełnym zakresie. Instytucja kar umownych ma na celu nie tylko funkcję odszkodowawczą, ale również prewencyjną (wyrok KIO z 11 sierpnia 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 779/08). Na funkcję odszkodowawczą, a więc naprawienia szkody poniesionej przez wierzyciela, wskazał również Sąd Najwyższy w wyroku z 17 czerwca 2003 r. (sygn. akt III CKN 122/01). Jeśli w umowie łączącej Cię z wykonawcą nie zawarłeś zapisów dotyczących kar umownych, możesz skorzystać w postępowaniu sądowym z art. 471 kc, zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Podstawa prawna: art. 139 ust. 1, art. 145 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 25 czerwca 2010 r. nr 113, poz. 759 ze zm.); art. 357 (1), art. 471 ustawy Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.).

Autorka jest prawnikiem, specjalista ds. zamówień publicznych w instytucji zamawiającej.

www.portalzp.pl