Partnerzy serwisu:
Zamawiający nie powinien wzywać do uzupełnienia dokumentów, jeśli pomimo poprawnego ich uzupełnienia i tak byłoby konieczne unieważnienie postępowania lub oferta tego wykonawcy podlegałaby odrzuceniu.

Pytanie

Złożyliśmy ofertę w przetargu nieograniczonym. Zamawiający wymagał dołączenia wykazu osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, zakresu wykonywanych przez nie czynności oraz informacji o podstawie do dysponowania tymi osobami potwierdzającymi, że osoby uczestniczące w realizacji umowy - co najmniej jeden inżynier serwisowy - odbyły szkolenie autoryzowane przez producenta urządzenia, uprawniające do instalacji (montażu) aparatów wyszczególnionych w siwz. W wykazie osób zawarliśmy niepełne informacje i zamawiający, powołując się na art. 26 ust. 3 Prawa zamówień publicznych, wezwał nas do uzupełnienia oferty w tym zakresie. Uzupełnione dokumenty nie potwierdzały, że osoby uczestniczące w realizacji umowy - co najmniej jeden inżynier serwisowy - odbyły ww. szkolenie. W związku z tym zamawiający zatrzymał wadium wraz z odsetkami. Jednocześnie postępowanie w części, w której składaliśmy ofertę, unieważniono na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, ponieważ cena najkorzystniejszej oferty przewyższała kwotę, którą zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Czy zamawiający mógł w tej sytuacji zatrzymać wadium?

Odpowiedź

Przeanalizuj ceny wszystkich złożonych ofert. Może się bowiem okazać, że wezwanie do uzupełnienia dokumentu było nieuprawnione lub też możliwe będzie udowodnienie zamawiającemu, że nieuzupełnienie wykazu w poprawnej formie nie wynikało z przyczyn leżących po stronie wykonawcy. Zamawiający wzywa wykonawców, którzy w określonym terminie nie złożyli wymaganych przez zamawiającego oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp, albo złożyli wymagane przez zamawiającego oświadczenia i dokumenty, ale zawierające błędy, do ich złożenia w wyznaczonym terminie, chyba że mimo ich złożenia konieczne byłoby unieważnienie postępowania.

Tymczasem w powyższej sytuacji zamawiający i tak był zmuszony postępowanie unieważnić.

Kiedy zamawiający nie powinien wzywać do uzupełnienia?

Zamawiający nie powinien wzywać do uzupełnienia dokumentów, jeśli pomimo poprawnego ich uzupełnienia i tak byłoby konieczne unieważnienie postępowania lub oferta tego wykonawcy podlegałaby odrzuceniu. Dotyczy to sytuacji, w której zamawiający wezwał do uzupełnienia, pomimo iż wiedział, że cena najkorzystniejszej oferty lub oferty z najniższą ceną i tak przewyższa kwotę, jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny najkorzystniejszej oferty. Warunkiem koniecznym do zatrzymania wadium na podstawie art. 46 ust. 4a ustawy Pzp jest skorzystanie przez zamawiającego z wezwania do uzupełniania dokumentów lub oświadczeń (lub pełnomocnictw). Dlatego warto wykazać nieprawidłowe działanie zamawiającego przy korzystaniu z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Zbadaj zatem ceny hipotetycznie najkorzystniejszej oferty lub oferty z najniższą ceną w odniesieniu do art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp. Zawsze należy w takiej sytuacji sprawdzić poprawność działania zamawiającego. Ustawa zezwala na wniesienie odwołania lub tzw. quasi protestu na nieuprawnione zatrzymanie wadium, w zależności od rodzaju postępowania.

Kiedy zamawiający może zatrzymać wadium?

Wadium zwraca się wszystkim wykonawcom niezwłocznie po unieważnieniu postępowania, z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, z zastrzeżeniem art. 46 ust. 4a ustawy Pzp. Zgodnie z jego brzmieniem zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeżeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie określone w art. 26 ust. 3 ustawy Pzp nie złożył dokumentów lub oświadczeń, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy, chyba że wykonawca udowodni, że wynika to z przyczyn nieleżących po jego stronie. Obowiązek zatrzymania wadium pojawia się w przypadku zawinionego przez wykonawcę nieuzupełnienia dokumentu. Tymczasem w powyższej sytuacji wykonawca w ogóle nie spełniał warunku w momencie składania oferty, dlatego trudno mówić tu o winie. Warto zatem rozważyć możliwość udowodnienia, że nieuzupełnienie było spowodowane przyczynami nieleżącymi po stronie wykonawcy. Zgodnie z opinią Urzędu Zamówień Publicznych obowiązek zatrzymania na powyższej podstawie wadium nie będzie dotyczył wykonawców, którzy złożyli oferty, mimo że nie spełniali warunków udziału w postępowaniu, czyli np. nie mieli wymaganej wiedzy i doświadczenia.

Podstawa prawna: art. 26 ust. 3, art. 46 ust.1 i 4a, art. 93 ust. 1 pkt. 4, art. 180, art. 181 ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010 r. nr 113, poz. 759 ze zm.).

* Autorka jest prawnikiem, specjalistą ds. zamówień publicznych w instytucji zamawiającej.

www.portalzp.pl