Partnerzy serwisu:
Ustawa Prawo zamówień publicznych względem kodeksu cywilnego jest ustawą szczególną i uregulowania zawarte w tej ustawie mogą modyfikować lub ograniczać przepisy kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym uregulowana w art. 353 Kodeksu Cywilnego zasada swobody umów doznaje ograniczenia wynikającego z przepisów zawartych w ustawie Prawo zamówień publicznych. Zobacz: Skutki wykonania umowy przed terminem

Zgodnie z art. 353 KC strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jak podnosi się w doktrynie, zasada swobody umów oznacza swobodę w zakresie podjęcia decyzji o zawarciu umowy, podjęcia decyzji o zawarciu umowy z konkretnym podmiotem oraz swobodę w zakresie ukształtowania treści umowy. Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych ograniczają zasadę swobody umów i są to ograniczenia dwojakiego rodzaju. Z jednej strony ograniczeniu ulega swoboda zamawiającego w zakresie podjęcia decyzji o zawarciu umowy z dowolnym wykonawcą. Zamawiający zobligowany jest bowiem do przestrzegania przyjętej przez siebie procedury wyboru najkorzystniejszej oferty - a więc de facto wyboru wykonawcy, z którym zamawiający zawrzeć ma umowę. Z drugiej strony, ograniczeniu ulega swoboda wykonawcy w zakresie kształtowania treści umowy, gdyż treść tej umowy jest już w całości lub w zasadniczej części jednostronnie określona przez zamawiającego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Ograniczenie zasady swobody umów wynikające z ustawy Prawo zamówień publicznych umożliwia nierównomierne obciążenie wykonawcy zamówienia publicznego ryzykiem kontraktowym i jednostronne określanie przez zamawiającego zakresu uprawnień i obowiązków stron umowy.

Zamawiający prowadząc postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, może w treści wzoru umowy zamieścić zapisy przenoszące znaczny zakres odpowiedzialności za zrealizowanie umowy na jej wykonawcę. Zobacz: Nowa Ustawa Prawo Zamówień Publicznych

Zarówno Krajowa Izba Odwoławcza jak i Sądy Okręgowe wydając wyroki związane z naruszeniem zasady swobody umów wielokrotnie podkreślają, że na gruncie prawa zamówień publicznych mamy do czynienia ze swoistego rodzaju ograniczeniem zasady wolności umów, które znajduje odzwierciedlenie w treści zawieranej umowy. Zgodnie z charakterem zobowiązania publicznego zamawiający może starać się przenieść odpowiedzialność na wykonawców, a wykonawca może nie złożyć oferty na takich warunkach. Natomiast składając ofertę musi wziąć pod uwagę rozszerzony zakres ryzyk i odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy kalkulując cenę ofertową. Należy jednak podkreślić, iż błędem jest utożsamianie podziału ryzyk z naruszeniem zasady równości stron stosunku zobowiązaniowego. Niezależnie od tego jak dużo ryzyka zostanie w umowie przypisane wykonawcy to on dokonuje jego wyceny i ujmuje dodatkowy koszt tych ryzyk w cenie oferty (1).

(1) patrz: wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 14 marca 2014 r. sygn. akt: KIO 380/14.

Komentarze